Budowa i funkcja hormonów

Hormony są bardzo istotnym tematem dla maturzystów. Bardzo często właśnie z tego działu wiele zadań jest publikowanych. Należy tutaj zwrócić uwagę na fundamentalną sprawę, że układ hormonalny to układ dokrewny człowieka. Podstawową funkcją hormonów w funkcjonowaniu naszego organizmu jest kontrola czynności fizjologicznych czyli wydzielanie oraz ich produkowanie.

Pochodzenie hormonów jest niejednorodne pod kątem chemicznym. Ich istotną rolą jest bardzo mały wpływ (stężenie) na różne funkcje organizmu. Rozprowadzają się w naszym układzie krwionośnym i dzięki tego bardzo łatwo hormony mogą zostać odebrane przez receptory.

 

Receptory są zlokalizowane na:

  • Cytoplazmie ? sterydy i niektóre aminokwasy mają zdolność do przenikania przez błonę.
  • Błonowe ? białkowe hormony są rozpoznawane na powierzchni.

 

Do hormonów zaliczamy:

  • Białka
  • Niektóre aminokwasy
  • Sterydy

 

Funkcje hormonów:

  • kontrolują przemianę materii
  • kontrolują syntezę białek
  • regulują podziały komórkowe
  • regulują gospodarkę jonową
  • wpływają na rozkład cukrów
  • odczytują informacje genetyczną

 

Gruczoły wytwarzające hormony to:

  • szyszynka
  • przysadka
  • tarczyca
  • przytarczyca
  • nadnercza
  • trzustka
  • gonady

 

Częstym zagadnieniem na maturze są mechanizmu regulujące ilość hormonów. Dlatego postaram się opisać to najprościej jak jest to możliwe. Wyróżniamy:

  • Sprzężenie zwrotne ujemne? przysadka mózgowa produkuje hormony tropowe i pobudza to do wydzielania
    • Tyreotropiny ? aktywacja tarczycy ? produkcja tyroksyny
    • Kortykotropina ? aktywacja kory nadnerczy
    • Gonadotropina ? pobudza gonady
  • Przysadka mózgowa wydzielając substancje hamuje sama siebie.
  • Regulacjametaboliczna ? łatwo jest to wytłumaczyć na przykładzie metabolizmu cukru w organizmie. Jeżeli jest zbyt wysoki poziom cukru to wydzielona zostaje insulina a poprzez to hamuje się wydzielanie glukagonu a jeżeli jest niski poziom cukru to wydziela się glukagon i hamuje się insulina. Jest to rodzaj antagonistycznego rodzaju regulacji.